فهرست مطالب
امروز درباره کتابی غیرداستانی تحت عنوان هفت عادت مردمان موثر (The 7 Habits of Highly Effective People) نوشته جناب استیون کاوی (Stephen Covey) گفتگو می‌کنیم. این کتاب، فلسفه زندگانی ارائه می‌دهد که بر اساس هفت عادت اصولی است و به افراد کمک می‌کند تا در زندگی شخصی و حرفه‌ای خود موفق شوند.
اصول بنیادین
ارزش‌های بنیادین در بین افراد صرف نظر از پیشینه، مذهب، فرهنگ، ملیت، نژاد، جنسیت، سطح سازمانی و نوع شغل و حرفه خود، برای همه یکسان است و ما می‌توانیم این ارزش‌ها را اصول نام‌گذاری کنیم. ارزش‌هایی مانند درستی خدمت‌رسانی، همکاری، کمک به رشد و توسعه محیطی، مهربانی و عدالت و … ارزش‌هایی هستند که میان تمام انسان‌ها یکسان بوده است در واقع اصول همانند فانوس دریایی نشانگر مسیر درست هستند و اگر آن‌ها را نادیده بگیریم می‌توانند موجب خسارت شوند.
معمولاً افراد فکر می‌کنند که دنیا را آنگونه که واقعاً هست می‌بینند اما در واقع همواره دنیا را آنگونه که خودمان هستیم می‌بینیم. اگر من یک موقعیت را برای شما توصیف کنم خودم احساس می‌کنم که تمام آنچه بوده را گفته‌ام اما در حقیقت من صرفاً تجربیاتم و تصویر ذهنی خود را توصیف می‌کنم و آن‌ها را به جهان خارج نسبت می‌دهم. اگر شما یک تصویر ذهنی نادرست از همسرتان داشته باشید همیشه با او درگیر خواهید بود و احساس می‌کنید که او دیگر همسر مورد پسند شما نیست. تصویر ذهنی یک کلیشه است وقتی کلیشه درستی داشته باشیم می‌توانیم رفتار و کردار درست هم داشته باشیم.
اخلاق نیک یکی از اصول زندگانی است. هیچ کسی را پیدا نمی‌کنید که تحمل بی‌ادبی را داشته باشد فرد نامهربان و بی‌ادب خیلی سریع از بین اطرافیانش و بعد از جامعه حذف می‌شود.
اصل بعدی خوش قول بودن است. قول دادن همیشه باعث می‌شود که افراد باور کنند می‌توانند به شما اعتماد کنند هیچ خصوصیتی به اندازه قابل اعتماد بودن مهم نیست. اعتبار همه چیز است در نتیجه هیچ وقت بدقولی نکنید و از طرفی قول ندادن هم به اندازه بدقولی مضر است و باعث می‌شود افراد بدانند که نمی‌توانند به شما اعتماد کنند و شما را فردی مسئولیت‌پذیر نمی‌بینند.
از اصول دیگر، انتظارات و قضاوت‌ها است. همانقدر که باید میزان انتظارات از طرف مقابل را کنترل کنید یا حتی برایش توضیح دهید که چه انتظاری از او دارید و او می‌تواند چه انتظاراتی از شما داشته باشد از قضاوت کردن افراد هم بپرهیزید.
اصل بعدی عدم دورویی است. دورویی می‌تواند منجر به فاصله دیگران از شما شود و کاری کند که هرگز آن‌ها به شما اعتماد نکنند. اگر کسی نزد من از شخص دیگری بد بگوید من با خودم فکر می‌کنم که او قطعاً پشت سر من هم بد خواهد گفت اگر در مورد شخصی که حضور ندارد می‌خواهیم انتقادی داشته باشیم باید در کمال احترام باشد تا کسی که در مقابل هست احساس خطر نکند.
در مورد خصوصیات اخلاقی خودتان بدانید از خانواده و دوستان بسیار نزدیک کمک بگیرید نظرات آن‌ها را بدون اینکه بخواهید با انتقاد از آن‌ها جبران کنید بپرسید و پذیرا باشید در نتیجه برای اصلاح آن‌ها گام بردارید.
قبل از بررسی متن کتاب به نظر شما آیا رفتار‌ها و عادات ریشه‌ای تا چه میزان می‌توانند تغییر کنند؟
ChatGPT
عادت‌های اساسی می‌توانند تغییر کنند، اما این کار آسانی نیست. عادت‌ها، رفتار‌های تکراری هستند که با زمان و تکرار شکل می‌گیرند. برای تغییر یک عادت، باید بتوانید این رفتار را با یک رفتار جدید جایگزین کنید. قطعاً این کار به زمان، تلاش و تعهد مستمر نیاز دارد اما نتایج و تغییرات زیادی ایجاد می‌کند.
User
برای تغییر مؤثر یک عادت، باید به چه مواردی توجه کنیم؟
ChatGPT
برای تغییر یک عادت، باید مراحل زیر را دنبال کنید:
باید به صورت شفاف مشخص باشد چه کاری انجام می‌دهید و دلیل اینکه می‌خواهید آن را تغییر دهید واضح باشد.
باید رفتار جدیدی جایگزین شود و مهم است که این رفتار با اهداف و ارزش‌های شما سازگار باشد و البته به اندازه عادت قبل بتواند رضایت درونی ایجاد کند.
برای تغییر عادات خود برنامه‌ریزی کنید و این برنامه باید شامل گام‌های مشخصی باشد که در مسیر به سردرگمی و اختلال دچار نشوید.
هر زمان که در تغییر عادت خود موفق شدید، به خودتان پاداش دهید. این کار به شما انگیزه می‌دهد تا به تلاش خود ادامه دهید و از مسیر خارج نگردید.
User
عادت اول: پویا و کنشگر باشید
افراد مؤثر، افرادی هستند که به دنبال عذر و بهانه نبوده بلکه همواره به دنبال راه‌هایی جهت حل مشکلات خود در هر شرایطی هستند. در واقع این عادت اشاره به اهمیت مسئولیت‌پذیری دارد و سعی داشتن در ایجاد و حفظ این عادت، پایه و اساس سایر عادت‌ها است.
در مثالی از کتاب، استیون کاوی از داستانی در مورد یک شخص برای توضیح عادت اول استفاده می‌کند. داستان فردی که در مورد شروع یک کسب‌وکار جدید زیاد فکر می‌کند، اما هرگز اقدامی موثر برای آن انجام نمی‌دهد و برای توجیه بهانه می‌آورد، در بین ترسها و کمال‌گرایی خود غوطه‌ور است تا در نهایت، تصمیم می‌گیرد که فقط شروع کند. نتیجه این شد که او توانست کسب‌وکار خود را راه‌اندازی کند و حتی با وجود موانع و مشکلات متعدد، به موفقیت چشمگیر برسد. استیون کاوی در اشاره به این داستان، سعی دارد بگوید همواره تمرکز خود را بر روی آنچه می‌توانید کنترل کنید، بگذارید و آنچه که در حال‌حاضر نمی‌توانید کنترل کنید را صبور باشید. برای رسیدن به اهداف خود متعهد بوده و تسلیم نشوید به این ترتیب با آرامش و استقلال فردی بر روی جنبه‌های مثبت زندگی خود تمرکز کنید و نگرش مثبت خود را همواره تقویت کنید.
همانطور که اشاره شد در این عادت، استیون کاوی استدلال می‌کند که افراد باید مسئولیت زندگی خود را بر عهده بگیرند. با این حال، برخی از افراد معتقدند که مسئولیت زندگی‌شان بر عهده دیگران (والدین، معلمان یا دولت) است. این افراد چه استدلال‌هایی دارند؟ چگونه می‌توان با این استدلال‌ها مقابله کرد؟
ChatGPT
برخی از افراد معتقدند که مسئولیت زندگی‌شان بر عهده دیگران است زیرا نمی‌توانند بر زندگی کنترلی داشته باشند و نمی‌توانند چیزی را تغییر دهند. آن‌ها به دیگران اعتماد دارند تا برای آن‌ها تصمیم بگیرند. ممکن است معتقد باشند که دیگران به اندازه لازم از آن‌ها مراقبت می‌کنند و می‌دانند که چه چیزی برایشان بهتر است. یا امکان دارد دیگران را مقصر وضعیت فعلی خود بدانند و انتظار داشته باشند تا مشکلات را حل کنند.
برای مقابله با این استدلال‌ها، مهم است که یادآوری کنیم در هر لحظه افراد می‌توانند انتخاب کنند که چگونه به شرایط موجود، واکنش نشان دهند و می‌توانند انتخاب کنند که چگونه زندگی خود را زندگی کنند. در حقیقت هر شخص مسئول اعمال خود بوده، حتی اگر این اعمال تحت تاثیر دیگران باشد و یا شرایط محیطی بسیار دشوار باشد.
User
با این وجود به نظر شما بزرگترین عامل وابستگی و انفعال رفتاری در جوامع چیست؟
ChatGPT
بزرگترین عامل وابستگی و انفعال در افراد، ترس است. ترس از شکست خوردن، ترس از عدم پذیرش یا ترس از ناشناخته‌ها و ترس از اینکه مبادا نتوانیم به آنچه می‌خواهیم برسیم. این ترسها می‌توانند باعث شوند که افراد از تلاش برای تغییر و رشد خودداری کنند. همچنین وجود این ترسها باعث از بین رفتن انگیزه و اعتماد به نفس هستند به گونه‌ای که انرژی لازم برای تلاش در توسعه مهارت و دانش را از بین می‌برند و حتی ممکن است منجر به فاصله اجتماعی و عدم حمایت دیگران شوند.
User
چه راهکارهایی برای کنترل انفعال ناشی از ترسها وجود دارد؟
ChatGPT
برای غلبه بر انفعال و وابستگی، مهم است که این عوامل را شناسایی و بر آن‌ها غلبه کنید. در اینجا یک برنامه‌ریزی پیشنهادی برای عادت به عامل بودن در زندگی آورده شده است.
گام اول: مسئولیت زندگی خود را در هر شرایطی بپذیرید. این بدان معناست که شما باید مسئولیت افکار، احساسات، اعمال و نتایج زندگی خود را بر عهده بگیرید و با توسعه مهارت‌های نرم بتوانید آن‌ها را در شرایط گوناگون زندگی خود، مدیریت کنید.
گام دوم: اهداف باید واضح، قابل اندازه‌گیری، قابل دستیابی، مرتبط و زمان‌بندی شده باشند. با داشتن اهداف واضح، می‌توانید پیشرفت خود را پیگیری کنید و مطمئن شوید که در مسیر درست در حرکت هستید.
گام سوم: یک برنامه عملیاتی برای رسیدن به اهداف خود ایجاد کنید و به طور منظم آن را مرور کنید. این برنامه باید شامل گام‌های مشخصی باشد که با قاطعیت در مسیر اجرا شوند.
گام چهارم: از موانع و چالش‌ها نترسید. آن‌ها را به عنوان فرصت‌هایی برای یادگیری و رشد ببینید. با رویارویی با موانع و چالش‌ها، می‌توانید مهارت‌های خود را بهبود داده و همواره قوی‌تر شوید.
این برنامه‌ریزی فقط یک راهنمای کلی است. لازم است برنامه‌ریزی خود را بر اساس نیازها و اهداف خاص خود شخصی‌سازی کنید.
User
عادت دوم: از آغاز به نتیجه بیندیشید
در مثالی از کتاب، استیون کاوی از داستانی در مورد یک ورزشکار برای توضیح عادت دوم استفاده می‌کند. این ورزشکار قبل از شروع مسابقه، به طور واضح تصویر هدف خود را در ذهن خود تجسم می‌کند. او می‌داند که می‌خواهد برنده مسابقه شود. این تصویر ذهنی به صورت ناخودآگاه به او کمک می‌کند تا در طول مسابقه انگیزه خود را حفظ کند و به هدف خود برسد.
در نتیجه نویسنده استدلال می‌کند که افراد مؤثر همواره به دنبال اهداف بلندمدت خود هستند و برای رسیدن به آن‌ها برنامه‌ریزی می‌کنند. به عنوان مثال باید از قبل مشخص باشد وقتی جلسه مذاکره تمام شد، چه امتیازاتی باید به دست آورده باشیم و تنها به عقد قرارداد همکاری فکر نکنیم. به این ترتیب متوجه این نکته می‌شویم که هر کار جدیدی که قرار است شروع شود باید با چشم‌انداز‌ها سنجیده شده باشد و با ارزش‌های زندگی خود یا سازمان همسو باشد.
در عادت دوم، کاوی استدلال می‌کند که افراد باید به اهداف بلندمدت خود فکر کنند. با این حال، برخی از افراد نیز معتقدند که باید روی اهداف کوتاه‌مدت تمرکز شود. این افراد چه استدلال‌هایی دارند؟ چگونه می‌توان با این استدلال‌ها مقابله کرد؟
ChatGPT
برخی معتقدند که افراد باید روی اهداف کوتاه‌مدت خود تمرکز کنند زیرا رسیدن به آن‌ها آسان‌تر است. آن‌ها ممکن است معتقد باشند که افراد باید از شکست‌های احتمالی دوری کنند و به جای آن روی موفقیت‌های کوچک‌تر اما متوالی تمرکز کنند، زیرا به آن‌ها کمک می‌کند تا انگیزه خود را همواره حفظ کنند.
برای مقابله با این استدلال‌ها، باید یادآوری کنیم که وجود اهداف کوتاه‌مدت لازم هستند تا به اهداف بلندمدت خود برسیم، اما به تنهایی کافی نیستند. افراد باید همواره روی اهداف بلندمدت خود تمرکز کنند تا جهت‌گیری لازم برای رسیدن به آن‌ها را داشته باشند و البته در انتها از مسیر و نتیجه خود بیشترین بهره‌وری را داشته باشند. افراد بسیار زیادی هستند، در حالی که به موفقیت رسیده‌اند اما از نتیجه و مسیر خود رضایت ندارند و گا‌هاً پشیمان هستند. تنها در صورتی که در مورد اهداف اصلی و بلندمدت خود شفاف باشید، می‌توانید تک تک تصمیمات خود را با اهدافتان هماهنگ کنید.
User
به نظر شما بهترین رویکرد هدف‌گذاری چگونه است؟
ChatGPT
به نظر من، بهترین رویکرد هدف‌گذاری و مدیریت اهداف، رویکرد SMART است. این رویکرد شامل:
اهداف خاص باشند (Specific): این بدان معناست که اهداف باید واضح، دقیق و قابل درک باشند.
اهداف قابل اندازه‌گیری باشند (Measurable): این بدان معناست که همواره باید بتوانید پیشرفت خود را در رسیدن به اهداف خود پیگیری کنید.
اهداف قابل دستیابی باشند (Achievable): این بدان معناست که اهداف باید واقع‌بینانه و دست یافتنی باشند.
اهداف تا جای ممکن مرتبط باشند (Relevant): این بدان معناست که اهداف باید با ارزش‌ها و اولویت‌های شما در تضاد نباشند.
اهداف زمان‌بندی شده باشند (Time-bound): این بدان معناست که شما باید یک تاریخ انقضا برای رسیدن به هر مورد از اهداف خود داشته باشید.
با استفاده از رویکرد SMART، می‌توانید اهدافی تعیین کنید که در زمان درست و با کیفیت بیشتر به موفقیت برسید.
User
عادت سوم: اولویت‌بندی کار‌ها
افراد مؤثر، افرادی هستند که روی کار‌های مهم و ضروری خود تمرکز می‌کنند. آن‌ها می‌دانند که زمان محدود است و باید از آن به بهترین شکل استفاده کنند. در واقع ابتدا کار‌هایی را انجام می‌دهند که برای رسیدن به اهدافشان ضروری است و کار‌های غیرضروری را به تعویق می اندازد.
در مثالی از کتاب، استیون کاوی به داستان پیرمرد و تخم طلا اشاره می‌کند. کشاورزی که روزی در کنار غاز خود، تخم طلا یافت، ابتدا فکر کرد که سر به سرش گذاشته‌اند آن را نزد طلا فروش برد اما بعد مطمئن شد که طلای واقعی است آن را فروخت و خوشحال به خانه بازگشت، روز بعد یک تخم طلای دیگر پیدا کرد و همینطور روز‌های بعد او که کشاورزی فقیر بود تبدیل به فردی ثروتمند شد اما رفته رفته حریص‌تر شد تا روزی که دیگر قانع نبود و بیشتر می‌خواست برای همین غاز را کشت تا تمام تخم‌های طلا را از شکمش بیرون بیاورد اما هیچ تخم طلایی نیافت. در این داستان دو مفهوم که می‌توانند بسیار تأثیرگذار باشند وجود دارد یکی به دست آوردن آنچه می‌خواهید و دیگری حفظ پایداری و استمرار آن دستاورد.
به همین ترتیب این موضوع در تمام قسمت‌های زندگی رخ می‌دهد چقدر به سلامت بدنتان توجه می‌کنید؟ مستمر ورزش می‌کنید؟ یا دائماً از بدنتان کار می‌کشید؟ در مورد ذهنتان چطور؟ آیا به رشد فکری و آموزش مداوم آن فکر می‌کنید؟ بسیاری افراد برای خانواده و سلامتی خود ارزش قائلند اما به صورت غیر‌ارادی خلاف آن فعالیت می‌کنند. علت این موضوع در نوع اولویت‌بندی کار‌ها است. آن‌ها خانواده و سلامتی‌شان را دوست دارند اما انرژی خود را در کار‌های با اولویت کمتر صرف می‌کنند، این افراد ممکن است به موفقیت برسند اما خیلی زود متوجه می‌شوند آنچه که واقعاً احتیاج داشتند نبوده است.
بهترین راه برای روشن شدن اولویت‌ها، انجام آزمایش تشییع جنازه است. آزمایش تشییع جنازه یعنی پرسش این سؤال از خود، که تمایل دارم در زندگی و بعد از وفاتم به عنوان چگونه انسانی به خاطر سپرده شوم؟
پاسخ صادقانه به این پرسش به شما کمک می‌کند تا متوجه شوید که شاید ممکن است آن سبک زندگی بی‌کیفیت و یا آن سبک زندگی با کلاس تجاری را هیچگاه نخواهید، یا پی ببرید آنچه که واقعاً همیشه می‌خواستید چه‌چیزی بوده است. در نتیجه این عادت، بدان معناست که برخی از کار‌ها اصلاً شایسته انجام داده شدن را ندارند و موانع کار‌های مهمتر برای شخص هستند. دِرِک سیورز در این زمینه می‌گوید یا پای یک، بله بزرگ در میان است یا یک نه بزرگتر.
چه نکاتی، می‌تواند باعث شوند روی کار‌های مهم و ضروری خود تمرکز کنیم اما اکثرا آن‌ها را فراموش می‌کنیم؟
ChatGPT
در اینجا چند نکته درباره افزایش تمرکز اشاره می‌شود که ممکن است فراموش کنید.
از تکنیک‌های مدیریت زمان استفاده کنید. تکنیک‌های مختلفی برای مدیریت زمان وجود دارد که با توجه به نوع نیاز و هدف شما می‌تواند مفید باشند تا کار‌ها را به طور مؤثرتری انجام دهید.
همواره به خودتان استراحت دهید. استراحت کردن به شما کمک می‌کند تا تمرکز خود را حفظ کنید، از فرسودگی جلوگیری کنید و همواره برای انجام اهداف خود انرژی داشته باشید.
