فهرست مطالب
اینبار قصد داریم گفتگویی صمیمی و تاملبرانگیز را درباره کتاب باجگیری عاطفی (Emotional Blackmail) آغاز کنیم. در ابتدا لازم است این موضوع را خاطر نشان کنیم که مفهوم عمیق این کتاب باعث شد تا پنج گفتگو را به آن اختصاص دهیم، اما به شما قول میدهیم که صرف زمان برای مطالعه این گفتگوها حتما برای شما مثمرثمر خواهد بود. کتاب باجگیری عاطفی نوشتهی دکتر سوزان فوروارد (Susan Forward) چشماندازی نو از روابط را به ما نشان میدهد. این کتاب با نام فرعی وقتی اطرافیان از ترس، تعهد و احساس گناه برای استثمار شما استفاده میکنند، خود را به خوبی به خواننده معرفی میکند. افراد باجگیر عاطفی مدام ما را تهدید میکنند که اگر مطابق میل آنها رفتار نکنیم، زندگی ما را دشوار خواهند ساخت. ما در دام رقص افراد باجگیر اسیر میشویم؛ رقصی که دارای قدمها، شکلها و شریکان متعددی است.
User
منظور از باجگیری عاطفی چیست؟
باجگیری عاطفی شکل بسیار موثری از استثمار است که درآن نزدیکان ما به طور مستقیم و یا غیرمستقیم ما را تهدید میکنند که اگر کاری را آنطور که آنها میخواهند انجام ندهیم، تنبیه میشویم. اغلب باجگیرها عمیقترین اسرار ما را میدانند و هرچقدر هم که به ما علاقمند باشند، هر زمان که ترس دور از دسترس بودن خواستههایشان گریبانگیرشان میشود، از این اسرار به شکل تهدیدی استفاده میکنند تا آنچه را میخواهند به دست آورند: یعنی فرمانبرداری ما را.
افراد باجگیر با آگاهی از این امر که ما به محبت و تاییدشان نیاز داریم، تهدیدمان میکنند که ما را از این محبت محروم خواهند ساخت و یا به ما این احساس را میدهند که باید تلاش کنیم تا محبت و تایید آنها را جلب نماییم.
حال که منظور از باجگیری عاطفی را متوجه شدیم، به نظر شما باجگیری عاطفی چیست؟ لطفا با ذکر مثال توضیح دهید.
ChatGPT
باجگیری عاطفی یک رفتار غیرسالم و منفی است که برخی افراد در روابط خود با دیگران به کار میبرند. در این رفتار، فرد با استفاده از احساسات منفی، تهدیدها، شکایتها و کنترل احساسات دیگران، سعی میکند که نیازها و خواستههای خود را برآورده کند و دیگران را وادار به انجام کارهایی کند که آنها معمولاً با آن موافقت نمیکنند.
مثالی از باجگیری عاطفی میتواند در رابطه عاطفی یا دوستی باشد. فرض کنید دوستی دارید که همواره متمایل به تغییر برنامهها و انصراف از قرارهای قبلی باشد. این فرد همیشه با عذر و بهانههای مختلف به شما خبر میدهد که نمیتواند برای قرار ملاقات پیشتان بیاید یا نمیتواند وقتی برای شما داشته باشد.
شما متوجه میشوید که این الگوی رفتاری از طرف او مکرراً تکرار میشود و ممکن است به احتمال زیاد به اشتباه از او انتظار داشته باشید که تغییر کند و به قرارها و تعهداتش عمل کند. این همه عذر و بهانه و انصراف از تعهدات، شما را ناراحت و نگران میکند و به نوعی از شما میخواهد که همیشه با او هماهنگ شوید و نسبت به او بیتفاوت نباشید.
در این مثال، باجگیری عاطفی از جانب دوست شما بر اثر تکرار همین الگوی رفتاری، شما را وادار به تغییر رفتار خود و ترک تعهداتتان میکند تا او خشنود باشد. این نوع رفتار از افراد، عمدتاً به دلیل نیاز به کنترل یا به دلیل احساس ناامنی و کمبود اعتماد به نفس در روابط، رخ میدهد. اما اهمیت دارد که این نوع رفتار برای رشد سالم روابط اجتماعی و عاطفی نیاز به تغییر دارد و بهتر است از طریق ارتباط با افراد و یادگیری مهارتهای ارتباطی سالم، با این مشکلات مقابله کنیم.
User
افراد باجگیر عاطفی در حقیقت اطرافیان ما هستند!
صرف این موضوع که باجگیری عاطفی بر رابطهای حکمفرما است، به این مفهوم نیست که این رابطه محکوم به فنا خواهد بود. بلکه مفهوم آن این است که ما نیازمند شناسایی صادقانه و اصلاح رفتارهایی هستیم که موجب درد و رنجمان میشود و میتوانیم این روابط را بر پایههایی محکمتر بنا کنیم. تصور اینکه همسر، والدین، دوستان، فرزندان و خواهر و برادران ما باجگیر باشند دشوار است. اما بُرندگی این کلمه به ما کمک میکند فرآیند انکار و سردرگمی را که بر بسیاری از روابطمان حاکم است بشکافیم و با حقیقت روبه رو شویم. افراد باجگیر اجازه نمیدهند که ما چگونگی استثمار خود را درک کنیم، زیرا مه غلیظی خلق میکنند که اعمال آنها را نامرئی میسازد. ما اگر میتوانستیم در مقابلشان میایستادیم؛ اما آنها کاری میکنند که نتوانیم ببینیم چه اتفاقی دارد میافتد.
با ذکر مثال در مورد خصوصیات اخلاقی افرادی که باجگیری عاطفی میکنند توضیح دهید که آیا همه افراد رفتارهای مشابهی دارند؟
ChatGPT
خصوصیات اخلاقی افرادی که باجگیری عاطفی میکنند، ممکن است به شکلها و مدلهای مختلف متفاوت باشد، اما برخی از خصوصیات مشترک میتواند به عنوان نمونه ذکر شود:
عدم توجه به مرزها: افرادی که باجگیری عاطفی میکنند، ممکن است از مرزها و محدودیتهای دیگران غافل شوند و احساسات خود را بر دیگران تحمیل کنند.
اعتماد به نفس ضعیف: افرادی که به باجگیری عاطفی روی میآورند، معمولاً اعتماد بهنفس کافی نداشته و نیاز به تایید و توجه دیگران دارند. از طریق استفاده از احساسات منفی، آنها سعی میکنند تا توجه دیگران را به سمت خود جلب کنند.
کنترلطلبی: افراد باجگیر عاطفی، ممکن است نیاز به کنترل بیش از حد در روابط داشته باشند و از این راه، به تعیین نحوه رفتار دیگران در قبال خود میپردازند.
بیتوجهی به احساسات دیگران: بهجای اینکه به احساسات دیگران توجه کنند و به آنها احترام بگذارند، افراد باجگیر عاطفی ممکن است تمرکز خود را بر روی احساسات و نیازهای خود متمرکز کنند و انتظار داشته باشند دیگران باید به آنها تناسب بدهند.
البته این خصوصیات به شکلها و میزانهای مختلف در افراد مختلف ممکن است ظاهر شود و همه افراد باجگیر عاطفی تمامی این خصوصیات را ندارند. همچنین، برخی افراد ممکن است تنها در برخی موقعیتها و با برخی افراد خاص از باجگیری عاطفی استفاده کنند و نه در تمام روابط خود. به همین دلیل، ممکن است رفتارها و خصوصیات اخلاقی افراد باجگیر عاطفی متفاوت باشد.
User
باجگیری عاطفی نیازمند دو طرف است
بدون کمک ما هیچ نوع باجگیری عاطفی ریشه نمیگیرد. باجگیری نیازمند دو طرف و یک همکاری متقابل است. باجگیری عاطفی زمانی به وجود میآید که ما به افراد باجگیر اجازه دهیم بدانند که نقاط حساس ما چیست. نقاط حساس ما شامل آزردگیهای انباشته شده، پشیمانی، عدم امنیت، ترس و خشم هستند. نقاطی که اگر لمسشان کنیم به درد میآیند. ما به باجگیر این امکان را میدهیم که این نقاط را بفشارد و آنگاه ما از جا میپریم. باجگیری عاطفی همچون پیچکی به دور ما میپیچد و میتواند تمام زوایای زندگی ما را بپوشاند. حتی در اثر چنین فشاری خودمان به صورت باجگیر دیگری درمیآییم و احساس درماندگی خود را بر سر فردی ضعیفتر و یا لطمه پذیرتر از خودمان خالی میکنیم.
به نظر شما چگونه میتوانیم از اینکه از ما باجگیری عاطفی شود، جلوگیری کنیم؟ با ذکر مثال توضیح دهید.
ChatGPT
برای جلوگیری از اینکه افراد از شما باجگیری عاطفی کنند، میتوانید اقداماتی انجام دهید که اعتماد به نفس و قدرت شخصیت خود را تقویت کنید و به شکلهایی مراقبهگرانه با روابط خود برخورد کنید. در ادامه، چند مورد از این اقدامات را با ذکر مثال توضیح میدهم:
تشخیص الگوهای رفتاری مخرب: اولین قدم برای مقابله با باجگیری عاطفی، تشخیص الگوهای رفتاری غیرسالم در رابطه با دیگران است. ممکن است به شکلهای مختلف باجگیری عاطفی روی بیتوجهی، تهدید، تعداد و همچنین شکایتها نمایان شود. با شناسایی این الگوها، میتوانید خود را در برابر آنها آماده کنید و راههای مقابله را تعیین کنید.
تقویت مهارتهای ارتباطی سالم: یادگیری و تقویت مهارتهای ارتباطی سالم میتواند به شما کمک کند که بهتر بفهمید که چگونه با وضعیتهای دشوار در روابط برخورد کنید. به عنوان مثال، یادگیری نحوه مذاکره و تعامل مثبت میتواند از ایجاد باجگیری عاطفی در روابط شما جلوگیری کند.
قوی شدن مرزها: مرزها و حدود شخصیتی بین شما و دیگران باید تقویت شود. ممکن است در روابط مختلف، افرادی باشند که تلاش میکنند تا مرزهای شما را نقض کنند و از شما باجگیری عاطفی کنند. در این مواقع، شما باید به خودتان اجازه دهید تا مرزها و حدود شخصیتی خود را تعیین کنید و در حفظ آنها پافشاری کنید.
مثال: فرض کنید یکی از دوستانتان همیشه شکایت میکند و احساسات منفی خود را بر شما منتقل میکند. او از شما انتظار دارد که همیشه به مشکلات و شکایتهای او توجه کنید و به او توجه بیشتری بدهید. شما میتوانید با تشخیص این الگوی رفتاری غیرسالم، مرزها و حدود خود را معین کنید و به دوستتان با احترام و مراقبهگرانه بگویید که از روی علاقه، دوست دارید او را حمایت کنید اما همچنان نیاز به توجه به احساسات خود و راحتی شما نیز دارید. به این ترتیب، شما به خودتان احترام میگذارید و از باجگیری عاطفی جلوگیری میکنید.
در نهایت، مهم است که همیشه به خودتان احترام بگذارید و در روابط خود مراقبهگرانه و با احتیاط عمل کنید. نگهداشتن اعتماد به نفس و قدرت شخصیت میتواند شما را در برابر باجگیری عاطفی محافظت کند و روابط سالمتری را برقرار کنید.
User
باجگیرها چگونه ما را استثمار میکنند
دنیای باجگیری عاطفی بسیار درهم و برهم است. درحالی که بعضی از افراد باجگیر به وضوح منظور خود را بیان میکنند، گروهی دیگر پیامهایی متناقض ارسال میدارند و اغلب اوقات با مهربانی رفتار میکنند و گهگاه دست به باجگیری میزنند. به همین جهت شناسایی رفتار استثمارگرایانه در روابط بسیار دشوار است.
با ذکر مثال راه درست تشخیص اینکه آیا از ما باجگیری عاطفی میشود یا خیر را توضیح دهید.
ChatGPT
تشخیص اینکه آیا از ما باجگیری عاطفی میشود یا خیر، ممکن است در برخی موارد چالشبرانگیز باشد، اما با توجه به نشانهها و الگوهای رفتاری مشخص، میتوان به این نوع رفتارها پی برد. در ادامه مثالی آورده شده است تا این موضوع را بهتر درک کنید:
مثال:
فرض کنید شما با یک همکار در محل کار خود رابطهای صمیمی دارید. این همکار همیشه نقدها و انتقادها را به شما ارائه میدهد و ممکن است همیشه ناراحت و غمگین به نظر برسد. او همچنین از شما انتظار دارد که همیشه در کنار او باشید و به او توجه ویژهای داشته باشید. اگر شما چند بار تلاش کنید تا او را از رفتارهای منفی و نقدها منصرف کنید یا با او صمیمیتر شوید، اما همچنان احساس میکنید که از تحت فشار هستید، ممکن است با باجگیری عاطفی مواجه شده باشد.
برخی نشانههای باجگیری عاطفی عبارت است از:
- تکراری بودن الگوهای رفتاری منفی و شکایتها از طرف او.
- بیشازحد بالا بردن احساسات منفی و تلاش برای جلب توجه از طریق آنها.
- عدم توجه به نیازها و احساسات شما و تمرکز صرفاً بر روی خودش و مشکلاتش.
- انتظار داشتن از تغییر رفتار در شما و تعداد تعهدات بیشتری نسبت به دیگران.
به همین دلیل، توجه به الگوهای رفتاری فرد مورد نظر و بررسی تأثیرات این رفتارها بر شما، میتواند به شما کمک کند تا بفهمید آیا از شما باجگیری عاطفی میشود یا خیر. اگر مشکوک هستید، بهتر است با فرد مرتبط صحبت کرده و به صورت مستقیم و با احترام، در مورد احساسات خود صادقانه صحبت کنید و تلاش کنید که با او مرتبط باشید و به بهبود روابط کمک کنید. همچنین، در صورتی که احساس میکنید رفتار او نسبت به شما مضر است، ممکن است بهتر باشد که مرزها و حدود شخصیتی خود را حفظ کنید و از رفتارهای مخرب و باجگیری عاطفی اجتناب کنید.
User
شش عارضهی مرگبار؛ مراحل باجگیری عاطفی
1- خواسته: گاه افراد باجگیر به صراحت منظورشان را بیان نمیکنند، اما ما را ناچار میکنند که به منظورشان پی ببریم. آنها تصمیم خود را گرفتهاند و مایل نیستند در مورد آن بحث کنند و یا تصمیم خود را عوض کنند.
2- مقاومت: فرد در مقابل خواستهی باجگیر به طریقی مقاومت میکند.
3- فشار: افراد باجگیر که متوجه مقاومت فرد میشود، او را بیشتر تحت فشار میگذارد.
4- تهدید: در مرحلهی بعد فرد باجگیر به طرف مقابل میفهماند که عواقب نافرمانیاش چیست.
5- تسلیم: فرد در مقابل تهدید باجگیر دست از مقاومت برمیدارد و فکر میکند شاید اشتباه کرده است.
6- تکرار: پیروزی باجگیر به صورت موقت دورهای آرام را به وجود میآورد و فرد باجگیر به این نتیجه میرسد که با تحت فشار قرار دادن و تلقین احساس گناه میتواند به هدف خود برسد.
با ذکر مثال توضیح دهید که شایعترین روشهای باجگیری عاطفی که افراد با آن درگیر هستند و از آن شکایت دارند چیست؟
ChatGPT
شایعترین روشهای باجگیری عاطفی که افراد از آن شکایت دارند عبارتاند از:
انتقاد و نقد مداوم: فردی که از باجگیری عاطفی استفاده میکند، ممکن است به طور مداوم نقدها و انتقادهای را به دیگران ارائه کند. او ممکن است انتظار داشته باشد که دیگران برای جلب رضایت او، تغییراتی در رفتار و شیوه انجام کارها ایجاد کنند.
مثال: یک همکار همیشه به شما انتقاد میکند و احساسات منفیاش را در مورد کارها و اقدامات شما نشان میدهد. او از شما انتظار دارد که با تغییر رفتارتان، به او احساس رضایت بدهید و خواستهها و انتظارات او را برآورده کنید.
تهدید به انفصال یا قطع ارتباط: فرد باجگیر ممکن است به شکل مداوم تهدید به قطع ارتباط کند. این تهدیدها با هدف ایجاد احساس گناه و اطاعت از او در مواجهه با دیگران استفاده میشود.
مثال: یک پارتنر عاطفی همیشه تهدید به رابطهشکنی میکند و از شما انتظار دارد که در تمام زمانها به تمام خواستهها و نیازهای او پاسخ دهید، در غیر اینصورت او رابطه را قطع میکند.
نشانههای شکایت و ناراحتی مداوم: فرد باجگیر ممکن است با نشانههای شکایت مداوم، احساس ناراحتی و ناخشنودی خود را به دیگران منتقل کند. او به طور مداوم نشانههای غم، اندوه و افسردگی را نشان میدهد و انتظار دارد دیگران او را راضی کنند و به او توجه ویژهای بدهند.
مثال: یک دوست همیشه نشانههای غم و اندوه را نشان میدهد و از دیگران انتظار دارد که به او توجه کنند و برای او حساس باشند.
تکرار شکایتها و درخواستها: افراد باجگیر ممکن است به طور مداوم شکایتها و درخواستهای خود را تکرار کند تا دیگران به او واکنش نشان دهند و خواستهها و نیازهای او را برآورده کنند.
مثال: یک همکار همیشه درخواستها و شکایتهای مرتبط با کار را تکرار میکند و از دیگران انتظار دارد که به او ویژهترین توجه را بدهند و خواستهها و نیازهای او را به اولویت ببرند.
این تنها چند مثال از شیوههای باجگیری عاطفی هستند. همچنین، باجگیری عاطفی به شکلها و شخصیتهای مختلف ممکن است ظاهر شود و برای شناسایی آن ممکن است نیاز به توجه به الگوهای رفتاری فرد و تأثیرات آن در روابط با دیگران داشته باشیم.
