فهرست مطالب
در گفتگو دوم کتاب سقلمه اثر ریچارد تیلر و کاس سانستین، تفاوت بین سیستم احساسی درونی و سیستم منطقی را متوجه شدیم و فهمیدیم که در چه موقعیت‌هایی می‌توانیم از هر کدام از این سیستم‌ها استفاده کنیم. همچنین در این گفتگو با گوشزدها و پیش‌فرض‌ها و تاثیر آن‌ها در تصمیم‌گیری آشنا شدیم. اکنون ادامه گفتگو.
User
دلایلی که باعث می‌شود تصمیم‌های اشتباه بگیریم
یکی از دلایلی که باعث می‌شود تصمیمات اشتباه بگیریم، پایبند نماندن به تعهدات و اهدافمان است، مخصوصا برای کارهایی که تاثیرات منفی آن در لحظه مشخص نمی‌شود و بعد از مدتی خود را نمایان می‌کند. برای مثال، اگر مصمم هستیم که وزن خود را کاهش دهیم، جلوگیری از خوردن فست فود‌ها کار سختی است زیرا تاثیر منفی غذاهای ناسالم به صورت آنی و لحظه‌ای در ما مشخص نمی‌شود و بعد از چند ماه که روی ترازو می‌رویم متوجه اضافه وزن و چربی‌های اضافه دور شکم خود خواهیم شد.
بی‌تجربگی دلیل دیگری برای تصمیم‌های نادرست است. در زمان تصمیم‌گیری‌های جدید، به دلیل اینکه تجارب گذشته‌ای در مورد آن تصمیم جدید نداریم، نمی‌توانیم دقیقا تشخیص دهیم که تصمیمی که می‌خواهیم بگیریم درست است یا خیر. پیش‌فرض‌ها در اینجا بسیار کمک کننده هستند. برای مثال، اگر در انتخاب نوع بیمه مردد هستیم و به دلیل بی‌تجربگی نمی‌توانیم تصمیم درستی بگیریم، شرکت‌ها گزینه‌ها و پیش‌فرض‌هایی را به ما معرفی می‌کنند که ما را در تصمیم‌گیری راهنمایی کنند.
لطفا چند نمونه از پیش‌فرض‌هایی که شرکت‌ها و سازمان‌ها به ما پیشنهاد می‌دهند که به دلیلی بی‌تجربگی بتوانیم تصمیم درستی بگیریم را مثال بزنید.
ChatGPT
بله، مطابق با ارائه شما، در زیر چند نمونه از پیش‌فرض‌هایی که شرکت‌ها و سازمان‌ها به ما پیشنهاد می‌دهند تا در تصمیم‌گیری‌هایی که به دلیل بی‌تجربگی قرار داریم، راهنمایی کننده باشند، آورده شده است:
پیش‌فرض انتخاب گزینه استاندارد یا محبوب ترین گزینه در بازار:
مثال: در سامانه‌های آنلاین خرید، گزینه پیش‌فرض برای محصولات مشابه بر اساس محبوبیت و امتیاز مشتریان است. این پیش‌فرض می‌تواند کمک کند تا در انتخاب محصول مناسب به عنوان یک برند جدید کم‌تجربه، راهنمایی شوید.
پیش‌فرض مقایسه و ارزیابی محصولات بر اساس ویژگی‌ها و مشخصات فنی:
مثال: در سایت‌های مقایسه قیمت، پیش‌فرض نمایش و مقایسه محصولات بر اساس ویژگی‌ها و مشخصات فنی آن‌ها است. این پیش‌فرض به کاربران کم‌تجربه کمک می‌کند تا در تصمیم‌گیری میان محصولات مشابه، بهترین گزینه را انتخاب کنند.
پیش‌فرض مشاوره و راهنمایی از متخصصان و افراد با تجربه:
مثال: در سایت‌ها و اپلیکیشن‌های مرتبط با سفر و توریسم، پیش‌فرض ارائه راهنمایی از متخصصان مسافرت است. این پیش‌فرض به کاربران کم‌تجربه کمک می‌کند تا در تصمیم‌گیری در مورد مقصد سفر، اطمینان بیشتری داشته باشند.
پیش‌فرض استفاده از فیدبک و نظرات مشتریان:
مثال: در سایت‌ها و فروشگاه‌های آنلاین، پیش‌فرض نمایش نظرات و امتیازات مشتریان درباره محصول است. این پیش‌فرض به کاربران کم‌تجربه کمک می‌کند تا در تصمیم‌گیری خرید، به تجربه و نظرات دیگران رجوع کنند و تصمیم درست‌تری بگیرند.
پیش‌فرض استفاده از راهنماها و منابع مرجع:
مثال: در مدارس و دانشگاه‌ها، استادان و معلمان پیش‌فرض راهنمایی و آموزش دانشجویان و دانش‌آموزان است. آن‌ها با ارائه دستورالعمل‌ها و منابع مرجع، به شاگردان خود کمک می‌کنند تا تصمیم‌های مناسب‌تری بگیرند.
پیش‌فرض مشاوره و راهنمایی از افراد با تجربه:
مثال: در بسیاری از حرفه‌ها مانند دندانپزشکی، حقوق، معماری و …، افراد متخصص و باتجربه همان حرفه، پیش‌فرض مشاوره و راهنمایی به افراد جدید و کم‌تجربه است. آن‌ها با تجربه خود به فرد کم‌تجربه کمک می‌کنند تا تصمیم‌های مناسب‌تری بگیرد.
پیش‌فرض استفاده از روش‌های سنتی و اصول قدیمی:
مثال: در صنعت غذایی و آشپزی، استفاده از دستورالعمل‌ها، فرمول‌ها و روش‌های سنتی برای طبخ و تهیه غذا، پیش‌فرض است. این روش‌ها به کمک کاربران کم‌تجربه می‌آیند تا تصمیم‌های درست‌تری درباره طعم، مواد و نحوه پخت غذاها بگیرند.
پیش‌فرض ارائه الگوها و نمونه‌ها:
مثال: در هنر و صنایع دستی، استفاده از الگوها، نمونه‌ها و قالب‌های مشخص برای ساخت اشیاء، پیش‌فرض است. این الگوها و نمونه‌ها به کمک کاربران کم‌تجربه در ایجاد طرح و خلق اثرهای هنری کمک می‌کنند.
این پیش‌فرض‌ها به عنوان راهنمایی‌های اولیه در تصمیم‌گیری‌ها، انتخاب‌ها و کارهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. این پیش‌فرض‌ها به کاربران کم‌تجربه در دستیابی به نتیجه‌ای مطمئن‌تر و بهتر کمک می‌کنند.
User
به غیر از پایبند نماندن به تعهدات و اهدافمان و بی‌تجربگی، چه دلایل دیگری باعث می‌شود که تصمیمات اشتباه بگیریم.
ChatGPT
علاوه بر پایبند نماندن به تعهدات و اهدافمان و بی‌تجربگی، موارد دیگری نیز می‌توانند باعث تصمیمات اشتباه بگیریم. در زیر به برخی از این موارد اشاره می‌کنم:
انحراف از منطق و عقلانیت: در برخی موارد، عوامل احساسی، فشارهای اجتماعی، محیط و… ممکن است باعث شود که از منطق و عقلانیت منحرف شویم و تصمیمات نادرستی را بگیریم.
تأثر از گروه و تاثیرگذاران: در برخی موارد، تأثیرگذاری گروه‌ها، خانواده، دوستان، رسانه‌ها و شخصیت‌های معروف می‌تواند باعث تصمیمات اشتباه شود. وقتی که تصمیم‌گیری‌هایمان تحت تأثیر مستقیم افراد و گروه‌های دیگر قرار می‌گیرد، ممکن است به‌جای تصمیم‌های منطقی، تصمیماتی را بگیریم که از نظر ما روشن نیستند.
تأثیر عوامل شخصیتی: هر فردی ویژگی‌ها، ارزش‌ها، باورها و تمایلاتی دارد که در تصمیم‌گیری‌هایش تأثیرگذار هستند. به عنوان مثال، فردی که خیلی هماهنگ و مرتب است، احتمالاً در تصمیم‌گیری‌هایش هم از نظم و سازمان‌دهی استفاده می‌کند. اما فردی که ماجراجو و مشتاق است، ممکن است در تصمیم‌گیری‌هایش به تجربه و ماجراجویی بیشتری تمایل داشته باشد. پس عوامل شخصیتی هر فرد می‌تواند نقشی مهم در تصمیم‌هایش ایفا کند و بر طبق ویژگی‌ها و تمایلات شخص، تصمیم‌های متفاوتی بگیرد. تأثیرات غیرمنطقی شخصیتی باعث می‌شود که افراد تصمیم‌های اشتباه بگیرند.
تأثیر تعارض منافع: تعارض منافع زمانی رخ می‌دهد که افراد یا گروه‌ها در موقعیتی هستند که انتظارات و نیازهای آن‌ها با هم تضاد دارد. به عنوان مثال، وقتی یک شرکت دارای سود حاصل از فروش محصولی است و مشتریان به‌دنبال خرید این محصول هستند، تعارض منافع رخ می‌دهد. چرا؟ چون شرکت ممکن است تمایل داشته باشد محصول را به قیمت بالاتری به مشتریان بفروشد تا سود بیشتری کسب کند، در حالی که مشتریان به‌دنبال خرید محصول با قیمت مناسب هستند. در این موقعیت، تعارض منافع وجود دارد، زیرا هدف شرکت (کسب سود) با هدف مشتری (خریداری با قیمت مناسب) در تضاد است. در این صورت، شرکت باید برای تسویه این تعارض منافع، سیاست‌ها و رویکردهایی اتخاذ کند که بتواند به همزیستی مشتریان و تجارت خود بپردازد و در غیر این صورت امکان اعمال تصمیمات اشتباه بسیار زیاد است.
عدم دسترسی به اطلاعات کافی: وقتی که در تصمیم‌گیری‌هایمان به اطلاعات کافی دسترسی نداریم، ممکن است تصمیم‌های ناقص یا نادرستی را بگیریم که بر اساس دانش و اطلاعات ناکامل استوار هستند.
این تنها برخی از عواملی هستند که ممکن است باعث تصمیمات اشتباه و غیرمنطقی شوند. در هر صورت، شناخت این عوامل و درک عملکرد تصمیم‌گیری ما می‌تواند ما را در جلوگیری از تصمیمات نادرست و اشتباه کمک کند.
User
از گوشزدها می‌توانید در جهت موفقیت استفاده کنیم
آخر سال است و هنوز اضافه وزن داریم؟! هنوز سیگار را ترک نکرده‌ایم؟! چرا نتوانستیم به اهداف خود پایبند بمانیم؟ باید به‌دنبال گوشزدهایی باشیم که در دوره‌های زمانی مختلف به ما یادآوری کند که به تعهدات و اهداف خود پایبند بمانیم. می‌توانیم اهداف خود را یادداشت کنیم و در مکانی جلوی چشم خود قرار دهیم تا همیشه آن‌ها را ببینیم و هر بار به ما یادآوری شود که باید به اهداف خود پایبند بمانیم یا حتی می‌توانیم اهداف و تعهدات خود را با زنگ و هشداری در دوره‌های زمانی مختلف به خودمان یادآوری کنیم. شاید بیان اهدافمان در جمع دوستان و خانواده می‌تواند یک نوع گوشزد باشد که هر بار که دوستان و افراد خانواده را می‌بینیم یادمان بیاید که اهداف مهمی داریم و برای حفظ آبرو هم که شده باید تلاش کنیم که به اهداف خود برسیم.
لطفا گوشزدهای خلاقانه و تاثیرگذاری را بنویسید که در پایبندی به اهداف و تعهداتمان کمک کننده باشند.
ChatGPT
البته. گوشزدهای خلاقانه و تاثیرگذار می‌توانند به ما در پایبندی به اهداف و تعهداتمان کمک کنند. در ادامه چند مثال از گوشزدهایی که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید، را برایتان آورده‌ام:
نوشتن لیست اهداف: لیستی از اهداف خود را بنویسید و در جایی قابل مشاهده قرار دهید. می‌توانید آن را روی دیوار، در اتاق، یا روی یک تابلوی اعلانات قرار دهید. هر بار که این لیست را می‌بینید، بهترین گوشزد خود برای پایبندی به اهدافتان خواهد بود.
زنگ‌های یادآوری: از تنظیم زنگ‌های یادآوری روی تلفن همراه یا ساعت مچی خود استفاده کنید. تنظیم آن‌ها به فواصل زمانی مختلف، به شما یادآوری می‌کند که برای رسیدن به اهدافتان تلاش کنید. این گوشزدها می‌توانند بهترین دوستان شما در راه رسیدن به اهدافتان باشند.
حلقه یادآوری: یک حلقه کوچک و زیبا را در انگشتان خود قرار دهید. هر بار که آن را مشاهده می‌کنید، بهترین گوشزد شما برای ادامه پایبندی به اهدافتان خواهد بود. این گوشزد همواره شما را به خاطر خواهد آورد که به تعهداتتان پایبند باشید.
شریک همراه: با یک شریک همراه که هدف یا تعهد مشابهی دارد همراه شوید. همچنین می‌توانید یک شریک مجازی را در اپلیکیشن‌ها یا سایت‌هایی که در حوزه هدفتان فعالیت می‌کنند، پیدا کنید. این شریکان همراه می‌توانند به شما انگیزه و پشتیبانی کنند و به عنوان گوشزد برایتان عمل کنند.
شرکت در گروه‌های حمایتی: به گروه‌ها و انجمن‌هایی بپیوندید که در آن‌ها افرادی با هدف مشترک شما عضو هستند. این گوشزدها به شما انگیزه و انرژی لازم را می‌دهند تا پایبند به اهداف خود باشید و بهترین عملکرد را از خود نشان دهید.
تصاویر انگیزشی: تصاویری از افرادی که برای شما الهام بخش هستند یا افتخار‌آفرینی‌های خود را نشان می‌دهند، در اطراف خود قرار دهید. این تصاویر به شما گوشزد می‌دهند که بتوانید ماندگار و پیوسته به اهدافتان پایبند باشید.
موسیقی انگیزشی: لیستی از موسیقی‌هایی که برای شما انرژی و انگیزه زیادی دارند، تهیه کنید. هر بار که این موسیقی‌ها را گوش می‌دهید، بهترین گوشزد شما برای پیشروی به سمت اهدافتان خواهد بود.
با استفاده از این گوشزدها، می‌توانید اهداف خود را بهتر نگه دارید و در مسیر رسیدن به آن‌ها پایدار باشید. انتخاب گوشزدهایی که برای شما مفیدتر هستند و باعث انگیزه و پشتیبانی شما می‌شوند، به شما کمک خواهد کرد تا تصمیمات درست‌تری بگیرید و به اهدافتان نزدیک‌تر شوید.
User
گوشزدها برای افراد و کل جامعه سودمند هستند
گوشزدها نه تنها برای افراد بلکه برای کل جامعه هم مفید است. برای مثال، تصور کنید که اکثر مردم سیگار نکشند یا اضافه وزن نداشته باشند. به غیر سلامتی خود فرد، یک جامعه، یک شهر و حتی یک کشورِ سالم خواهیم داشت و طبیعتا تاثیرات مثبتی برای کل جامعه خواهند داشت. شاید گوشزدها در کوتاه مدت هزینه‌بر باشند اما در طولانی مدت هزینه‌ها را به شدت کاهش می‌دهند. برای مثال، گوشزد هشدار به صورت چراغ یا صدا برای بستن کمربند ایمنی در خودرو‌ها به رانندگان یادآوری می‌کنند که کمربند ایمنی خود را ببندند. یادمان باشد گوشزدها افراد را مجبور به انجام کاری نمی‌کنند بلکه نقش یادآوری و هدایت‌گر برای گرفتن تصمیمات درست دارند.
لطفا چند نمونه گوشزد را مثال بزنید که هم به نفع فرد باشد هم به نفع جامعه.
ChatGPT
البته. در ادامه چند نمونه گوشزدها را آورده‌ام که به نفع هم فرد و هم جامعه هستند:
مصرف انرژی: استفاده صحیح از منابع انرژی و ارتقای کارآفرینی سبز می‌تواند گوشزدی برای حفظ محیط زیست و کاهش گازهای گلخانه‌ای باشد. این کار به نفع فرد در صرفه‌جویی در قبض‌های انرژی و به نفع جامعه در کاهش آلودگی هوا و حفظ منابع طبیعی است.
حفظ بهداشت عمومی: رعایت بهداشت شخصی و استفاده از ماسک و رعایت فاصله اجتماعی در هنگام بیماری‌های واگیردار می‌تواند گوشزدی برای حفظ سلامت فرد و جامعه باشد. این کار به نفع فرد در کاهش ابتلا به بیماری‌ها و به نفع جامعه در کاهش شیوع بیماری‌ها و حفظ سلامت عمومی است.
کاهش تلفات رانندگی: رعایت قوانین رانندگی و رعایت سرعت مجاز و استفاده از کمربند ایمنی می‌تواند گوشزدی برای حفظ سلامت و جان فرد باشد. این کار به نفع فرد در کاهش خطرات حادثه‌های رانندگی و به نفع جامعه در کاهش تلفات جانی و مالی ناشی از حوادث رانندگی است.
مشارکت اجتماعی: انجام فعالیت‌های اجتماعی و داوطلبانه می‌تواند گوشزدی برای سازمان‌دهی جامعه و حمایت از افراد آسیب‌پذیر باشد. این کار به نفع فرد در افزایش ارتباط اجتماعی و رشد شخصی و به نفع جامعه در تقویت همبستگی اجتماعی و کاهش نابرابری‌ها است.
این نمونه‌ها نشان می‌دهند که گوشزدها در تمام جوانب زندگی، از بهداشت تا محیط زیست، می‌توانند به نفع هم فرد و هم جامعه عمل کنند. توجه به این گوشزدها و پیروی از آن‌ها می‌تواند بهبودی قابل توجهی را در زندگی فرد و جامعه به همراه داشته باشد.
User
جمع بندی
در ابتدای کتاب سقلمه با مفهوم معماری انتخاب آشنا شدیم و راهکارهایی را یاد گرفتیم که بتوانیم تصمیمات درست‌تر و عقلانی‌تری بگیریم. متوجه شدیم که پایبند نبودن به اهداف و بی‌تجربگی عوامل اصلی اشتباهات انسان‌ها است. با پیش‌فرض‌ها و گوشزدها آشنا شدیم و تاثیرات آن‌ها را در افراد و جامعه متوجه شدیم.
لطفا شما هم جمع بندی خود را از این کتاب بفرمایید
ChatGPT
کتاب سقلمه به ما آموخت که تصمیم‌گیری‌های درست و عقلانی بر پایه اطلاعات، تجربه و پیش‌بینی‌های درست انجام می‌شود. این کتاب به ما یادآوری کرد که اغلب اشتباهات تصمیم‌گیری به دلیل عوامل شخصیتی، تعارض منافع و تحت تأثیر تصمیم‌های غیرعقلانی و احساسی رخ می‌دهد. همچنین، با نقش پیش‌فرض‌ها و گوشزدها در تصمیم‌گیری‌ها آشنا شدیم.
کتاب بر ضرورت پیش‌بینی و مدیریت تأثیر عوامل شخصیتی و تعارض منافع بر تصمیمات ما تأکید داشت. همچنین، ما را به فهم اهمیت اطلاعات در تصمیم‌گیری‌های صحیح و استفاده مناسب از پیش‌فرض‌ها تشویق کرد. کتاب بر این ایده پرداخت که برای جلوگیری از تصمیمات غیرمنطقی و اشتباه، باید از استراتژی‌هایی مانند تحلیل دقیق اطلاعات، پرسش‌های مناسب، پیش‌بینی تأثیرات آینده و ارائه گوشزدها و یادآوری‌های مناسب استفاده کنیم.
از طریق این کتاب، ما یاد گرفتیم که اطلاعات درست و کافی، تجربه‌های گذشته، تمرکز بر اهداف و پیش‌فرض‌های قوی می‌توانند به ما در تصمیم‌گیری‌های صحیح کمک کنند. همچنین، اهمیت تأثیرات تصمیمات بر خودمان و جامعه را درک کردیم و متوجه شدیم که تصمیمات صحیح و عقلانی بهره‌وری و سلامت جامعه را بهبود می‌بخشند.
به طور کلی، کتاب سقلمه ما را با دیدگاهی نوین به تصمیم‌گیری‌هایمان آشنا کرد و راهکارهای مهمی را برای انتخاب‌های درست‌تر و آگاهانه‌تر در زندگی فراگرفتیم. این کتاب ما را بر ضرورت توسعه مهارت‌های تصمیم‌گیری و توجه به تأثیرات ما بر خودمان و جامعه ترغیب کرد. با استفاده از این اصول، می‌توانیم تصمیماتی بهتر و بلند مدت‌تر اتخاذ کرده و به سوی موفقیت و رشد هدایت شویم.
User
سپاس بیکران که تا پایان این کتاب همراه من بودید
ChatGPT
خواهش می‌کنم. بسیار خوشحالم که تا پایان این کتاب همراه شما بودم و توانستم به شما در مسیر یادگیری و فهم بهتر این مفاهیم کمک کنم. امیدوارم که این کتاب برای شما مفید و سودمند بوده باشد و توانسته باشد نگاهتان به تصمیم‌گیری‌های خود را تغییر دهد. در صورت داشتن سوال یا نیاز به اطلاعات بیشتر، همیشه در اینجا حاضرم تا کمک کنم. از اینکه به من اعتماد کردید، ممنونم و امیدوارم بتوانم در آینده نیز به شما کمک کنم.
