فهرست مطالب
در گفتگو دوم کتاب برنامه ریزی عصبی – کلامی اثر رومیلا ردی و کیت بورتون، متوجه اهمیت ارتباطات غیرکلامی در گفتگوها شدیم. یاد گرفتیم که با قدرت ذهن، لنگرهای مثبت بسازیم و از آن‌ها بهره ببریم و تکنیک سه مرحله‌ای را برای ایجاد لنگرهای مثبت در ذهن بررسی کردیم. و در انتهای این گفتگو، نویسنده کتاب و ChatGPT پنج سطحی که ریشه تمام مشکلات در آن‌ها نهفته است را توضیح دادند. اکنون ادامه گفتگو.
User
کشف دلایل واقعی و پنهان چالش‌های زندگی
با سه گام زیر می‌توانیم دلایل واقعی و پنهان چالش‌های زندگیمان را پیدا کنیم
گام اول، پذیرفتن مشکلات: باید مشکلات‌مان را بپذیریم و از احساسات مخرب و منفی ایجاد شده در خودمان آگاه باشیم.
گام دوم، پرسیدن سوال درست: گام بعدی پرسیدن سوال درست از خودمان برای پیدا کردن ریشه مشکل است. سوالاتی از خودمان بپرسیم که مشخص شود مشکلات ما در کدام یک از پنج سطح (محیط، هویت، رفتار، قابلیت‌ها و مهارت‌ها، ارزش‌ها و باورها) نهفته است.
فرض کنید که احساس منفی و ناخوشایندی در زندگی دارید و مشکل بزرگی شما را آزار می‌دهد که ریشه این مشکل را نمی‌دانید. لطفا سوالات فرضی از خود بپرسید که مشخص شود ریشه مشکل شما در کدام یک از این پنج سطح که در بالا به آن اشاره شد، نهفته است.
ChatGPT
در اینجا سوالاتی را از خود می‌پرسم که بتوانم برای کشف ریشه مشکل خود استفاده کنم:
آیا احساس منفی و ناخوشایندی از محیط‌هایی است که در آن‌ها زندگی می‌کنم؟ به ویژه ممکن است احساس تنش یا ناراحتی در محیط کار یا محل زندگی داشته باشم.
آیا احساس منفی به دلیل تضاد بین هویت و نقش‌هایی است که در زندگی اجتماعی و حرفه‌ایم با آن‌ها مواجه هستم؟ آیا واقعاً با هویتی که دارم، همخوانی دارند یا به دنبال تطبیق با انتظارات دیگران هستم؟
آیا احساس منفی به دلیل رفتارهای نادرست یا غیرموثر من است؟ آیا ممکن است این رفتارها در روابطم با دیگران مشکل‌زا باشند؟
آیا احساس منفی به دلیل کمبود قابلیت‌ها و مهارت‌های لازم برای موفقیت در زندگی است؟ آیا ممکن است نداشتن مهارت‌های خاصی در کار یا زندگی روزمره، باعث ایجاد مشکل شده باشد؟
آیا احساس منفی به دلیل باورها و ارزش‌های منفی در ذهنم است؟ آیا ممکن است باورهایی که درباره خودم، دیگران و زندگی دارم، منجر به احساس منفی شده باشند؟
احتمالاً با انجام این تمرین و پرسش‌ها، می‌توانید بهتر درک کنید که مشکل شما در کدام یک از پنج سطح فوق نهفته است و بر اساس آن، به سمت حل مشکل خود حرکت کنید. به خاطر داشته باشید که شناخت ریشه مشکل گام اول و مهمی در راستای بهبود و بهتر شدن در زندگی است.
User
گام سوم، اقدام به تغییرات: بعد از پذیرفتن و شناسایی مشکلات، نوبت آن است که تغییرات لازم را برای حل مشکل خود انجام دهیم. برای مثال، فرض کنیم که مشکل ما اختلاف با همسرمان است. ابتدا احساس مخربی که در زندگی داریم را می‌پذیریم و بعد با سوالی درست از خودمان پیدا می‌کنیم که مشکل ما در سطح باورها و ارزش‌های ما نهفته است و سپس تغییرات لازم را انجام می‌دهیم، برای مثال، زمان بیشتری را به همسر خود اختصاص می دهیم و توازن لازم را بین کار و زندگی خانوادگی برقرار می‌کنیم.
لطفا مثال فرضی داستان‌گونه‌ای را ارائه دهید که سه گام بالا در آن رعایت شده باشد.
ChatGPT
البته. در ادامه مثال فرضی داستانی آورده‌ام که در آن سه گام بالا (پذیرش مشکل، پرسش سوالات درست و اقدام به تغییرات) رعایت شده است:
مثال، مشکل اعتماد به نفس:
امیر یک دانشجوی خوش‌فکر و با استعداد است اما اعتماد به نفس کمی دارد. او معتقد است که نمی‌تواند به اندازه دیگران موفق باشد و این اعتقاد باعث می‌شود که در تلاش‌هایش بی‌ثباتی داشته باشد و گاهی اوقات از راه‌های توانمندی‌اش عقب بکشد.
گام اول: امیر احساسات منفی خود را نسبت به اعتماد به نفس پذیرفته و به آن‌ها توجه می‌کند.
گام دوم: او از خود پرسش می‌کند که این اعتقاد از کجا نشات می‌گیرد؟ آیا تجربیات گذشته، ارتباط با افراد مهم در زندگی‌اش یا باورهای درونی مثل “من نمی‌توانم” این اعتقاد را شکل داده‌اند؟
گام سوم: امیر تصمیم می‌گیرد تغییرات لازم را ایجاد کند. او با خود مکالمات مثبت‌تری انجام می‌دهد و به خود می‌گوید که موفقیت در دسترس اوست و می‌تواند به خوبی عمل کند. همچنین، او تصمیم می‌گیرد به کلاس‌های افزایش اعتماد به نفس و خودشناسی بپیوندد تا اعتماد به نفس خود را افزایش دهد.
استفاده از این سه گام در هر مسئله‌ای، بسته به شرایط و وضعیت، می‌تواند به بهبود و رفع مشکلات کمک کند و به ایجاد تغییرات مثبت در زندگی منجر شود.
User
راهکارهایی برای انتقال درست منظور خود به دیگران
برای همه ما پیش آمده که نتوانستیم منظور خود را با صحبت کردن و کلمات به طرف مقابل‌مان بفهمانیم. با توجه به NLP، همزمان با توصیف آنچه می‌خواهیم به دیگران انتقال دهیم، سه فرایند دیگر هم شکل می‌گیرد.
1- فرایند حذف: هنگام توضیح دادن، کلی گویی می‌کنیم و یکسری رویدادها را حذف می کنیم. برای مثال اگر بخواهیم برای همکارمان توضیح دهیم که آخر هفته خود را چگونه گذراندیم، بیان می‌کنیم که سینما رفتیم و شام خوردیم. بلکه واضح است که خیلی کارهای دیگری هم انجام داده‌ایم و جزئیات را توضیح ندادیم.
2- فرایند تعمیم: انسان‌ها اغلب تمایل دارند یک جزء را به یک کل تعمیم دهند. برای مثال به دلیل اینکه در آزمون کنکور عملکرد خوبی نداشتیم این مسئله را به کل زندگی خود تعمیم می‌دهیم و خود را شکست خورده می‌دانیم، با اینکه کنکور و دانشگاه فقط یک جزء کوچکی از زندگی هستند و نمی‌توانند کل زندگی را تحت پوشش قرار دهند.
3- فرایند تحریف: تفسیر اشتباه وقایع اطراف را تحریف می‌گوییم. برای مثال اگر امروز همکارمان در اداره با ما احوال پرسی گرمی نداشت، نتیجه می‌گیریم که حتما مسئله‌ای پیش آمده و از دست ما دلخور است یا کار خلافی از ما سر زده. بلکه شاید ذهن همکارمان امروز کمی درگیر دیگر مسائل زندگی بوده و در آن لحظه حواسش پیش ما نبوده.
این سه فرایند، اشتباهاتی هستند که مانع ارتباطات خوب و سالم می‌شود. آگاه بودن از این سه فرایند باعث می‌شود که طور دیگری وقایع اطراف خود را تعریف کنیم و در نتیجه رابطه‌های موثرتر و بهتری خواهیم داشت.
لطفا فرایندهای دیگری به غیر از موارد بالا را بنویسید که مانع انتقال صحیح منظورمان به دیگران می‌شود.
ChatGPT
به علاوه به موارد فوق، ممکن است فرایندهای دیگری هم مانع انتقال صحیح منظورمان به دیگران شوند. این موارد عبارتند از:
4- پیچیدگی زبانی: استفاده از اصطلاحات یا کلمات فنی و تخصصی در برقراری ارتباط می‌تواند باعث عدم درک صحیح منظور ما توسط دیگران شود. بنابراین، باید از زبان ساده و قابل فهم استفاده کنیم تا ارتباطمان با دیگران بهتر بشود.
5- عدم توجه به زبان بدن: زبان بدن و انتقال احساسات و اطلاعات غیرکلامی نقش مهمی در ارتباطات دارد. عدم توجه به زبان بدن می‌تواند باعث ایجاد ابهامات و ناهماهنگی‌ها در ارتباط با دیگران شود. باید به بیانیه‌های غیرکلامی اهمیت داده و آن‌ها را همراه با کلمات مورد استفاده در ارتباط قرار داد.
6- نداشتن مسئولیت در انتقال اطلاعات: برخی از افراد ممکن است از نداشتن مسئولیت در انتقال اطلاعات به دیگران که ممکن است باعث ایجاد ابهام و سوتفاهم شود، عادت داشته باشند. برای ارتقاء ارتباطات، باید مسئولیت انتقال اطلاعات و اطمینان از درک صحیح آن توسط دیگران را بپذیریم.
برای مثال، فرض کنید شما به یک دوست خیلی نزدیکتان درباره یک مشکل خود صحبت می‌کنید. شما احتمالاً انتظار دارید که او به شما همدردی نشان دهد و شما را درک کند. اما اگر شما به نحوی از واژگان یا رفتارهای نادرستی استفاده کنید که برای دوستتان تلقی منفی یا ناراحت‌کننده است، شما ممکن است او را ناراحت کنید. اگر شما مسئولیت نداشته باشید که چگونه اطلاعات خود را به او منتقل می‌کنید و تأثیر آن‌ها را نادیده بگیرید، ارتباط شما با دوستتان ممکن است آسیب ببیند.
7- تعارض در پیام‌ها: گاهی اوقات ممکن است پیام‌های کلامی و غیرکلامی ما تعارض داشته باشند و این موضوع می‌تواند باعث ایجاد ابهامات و ناراحتی در دیگران شود. باید تلاش کنیم که پیام‌هایمان را هماهنگ کنیم و با یکپارچه‌سازی بین کلمات و زبان بدن، پیام‌های یکسانی را انتقال دهیم. دقت کنیم که پیام‌های ما از نظر کلامی و غیرکلامی نباید با یکدیگر تضاد داشته باشند.
برای مثال، اگر با لبخند صحبت کنیم اما کلماتمان منفی باشند، دیگران ممکن است باور کنند که ما در واقع ناراضی هستیم، و این می‌تواند به سوتفاهم و یا ناراحتی منجر شود.
8- اندازه‌گیری ناصحیح احساسات: گاهی اوقات ممکن است احساساتمان را از دیگران پنهان کنیم یا آن‌ها را به نادرستی اندازه‌گیری کنیم. این موضوع می‌تواند باعث بروز سوتفاهم‌ها و ناراحتی در ارتباط با دیگران شود. باید احساسات خود را به صراحت بیان کنیم و تلاش کنیم تا احساسات دیگران را با دقت درک کنیم.
با آگاهی از این موارد و توجه به ارتباطات کلامی و غیرکلامی می‌توانیم بهترین راهکارها را برای منتقل کردن منظورمان به دیگران پیدا کنیم و ارتباطات موثر و بهتری را ایجاد کنیم.
User
راهکارهایی برای اصلاح فرایندهای حذف، تعمیم و تحریف
1- روشن ساختن حذفیات: از طرف مقابل خود بخواهیم که وقایع را با جزئیات بیشتری توضیح دهد.
2- روشن ساختن تعمیم: با طرف مقابل خود صحبت کنیم و از او سوالاتی بپرسیم که مسئله‌های جزئی زندگی برای او واضح‌تر شود و متوجه شود که یک جزء و بخش کوچکی از زندگی مانند قبول نشدن در کنکور نمی‌تواند کل زندگی را تحت پوشش قرار دهد.
3- روشن ساختن تحریفات: برای جلوگیری از تفسیر اشتباه از طرف مقابل‌مان سوالاتی بپرسیم که برای او مشخص شود که مدرک و دلیل منطقی وجود ندارد که او اینگونه تصور می‌کند.
** دقت کنیم خودمان هم می‌توانیم صاحب این فرایندهای اشتباه باشیم و می‌توانیم در خلوت خود با خودمان صحبت کنیم و با پرسیدن سوالات درست از خودمان این فرایندهای اشتباه را اصلاح کنیم.
لطفا مثال‌های که برای فرایندهای حذف، تعمیم و تحریف در این کتاب ارائه شده را مطالعه کنید و خود را جای طرف مقابلِ شخصی که چنین اشتباهاتی انجام داده است بگذارید و با او صحبت کنید و از او سوالاتی را بپرسید که بتوانید فرایندهای اشتباه او را اصلاح کنید.
ChatGPT
ممنون از توضیحاتتان. می‌توانم یک مثال کوتاه ارائه دهم:
فرض کنید شما مدیریت یک تیم بزرگ برنامه‌نویسی را برعهده دارید. یکی از اعضای تیم به نام “امیر” به تازگی به تیم شما اضافه شده است. امیر بسیار باهوش و توانمند است، اما اخیراً در برخی پروژه‌ها مشکلاتی دارد و نتوانسته به خوبی با تیم هماهنگ شود. شما با این موضوع مواجه شده‌اید که این مشکلات باعث کاهش بهره‌وری تیم می‌شود و تأثیرات منفی در تیم دارد.
برای اصلاح فرایندهای حذف، تعمیم و تحریف می‌توانید به این صورت عمل کنید:
روشن ساختن حذف:
سوال: مشکلاتی که دارید، آیا فقط در پروژه‌های اخیر رخ داده است یا پیش‌تر هم تجربه شده است؟
پیش‌فرض: ممکن است امیر از برخی از پروژه‌ها مشکلاتی را حذف کرده باشد و فقط به مشکلات اخیر تمرکز کند.
روشن ساختن تعمیم:
سوال: آیا مشکلات امیر در تمام پروژه‌ها و در همه جنبه‌های کاری اتفاق می‌افتد یا فقط در برخی از زمینه‌ها مشکل دارد؟
پیش‌فرض: ممکن است امیر تعمیم‌های نادرستی را انجام دهد و مشکلاتش را برای تمام پروژه‌ها تعمیم دهد.
روشن ساختن تحریف:
سوال: آیا ممکن است مشکلات امیر به دلیل اتفاقات یا موقعیت‌های خارج از محیط کاری شما باشد؟
پیش‌فرض: امکان دارد امیر از اتفاقات خارج از محیط کار تحریفی در رفتارها و عملکردش داشته باشد.
با جمع‌بندی پاسخ‌هایی که از امیر دریافت می‌کنید، می‌توانید به بهتر درک کنید که این فرایندهای حذف، تعمیم و تحریف چگونه برطرف می‌شود. با تاکید بر این نقاط ضعف و مشکلات، می‌توانید با امیر برای ارتقای فرایندهای شناختی‌اش همکاری کنید و بهترین مسیر را برای بهبود کیفیت کار و ارتباط با همکاران پیش‌برید. به همین دلیل، فرآیند گفتگو و پرسش‌ها برای تغییر فرایندهای شناختی افراد اهمیت دارد و می‌تواند در بهبود ارتباطات و تعاملات موثر کمک کند.
User
جمع بندی
در کتاب برنامه ریزی عصبی – کلامی (NLP) با مفهوم NLP و نقش NLP در ارتباطات آشنا شدیم و متوجه شدیم که می‌توانیم با کمک تکنیک‌های NLP، ارتباطات موثرتر و صمیمی‌تری برقرار کنیم. با قدرت ذهن و مفهوم لنگر انداختن و چگونه بهره بردن از لنگرهای مثبت آشنا شدیم و به طور کلی در این کتاب، راهکارهایی را به کمکNLP برای برقراری رابطه‌های بهتر با دیگران یاد گرفتیم.
لطفا شما هم جمع بندی خود را از این کتاب بفرمایید
ChatGPT
در این کتاب با مفاهیم برنامه ریزی عصبی – کلامی (NLP) و نقش آن در ارتباطات آشنا شدیم. NLP یک روش کارآمد برای ارتقاء ارتباطات بین افراد است که با استفاده از زبان و روش‌های مختلف، به ما امکان می‌دهد تا احساسات، نگرش‌ها و باورهای خود و دیگران را بهبود بخشیم.
یکی از مهم‌ترین مفاهیمی که در کتاب آموختیم، لنگر انداختن بود. این تکنیک به ما امکان می‌دهد تا احساسات مثبت را با اتصال به لحظات خاصی در زندگیمان بسازیم و از آن‌ها بهره ببریم. با سه مرحله‌ای که ارائه شد، می‌توانیم لنگرهای مثبت خود را ساخته و در موقعیت‌های نیاز به آن‌ها استفاده کنیم.
همچنین، در کتاب به اصلاح سه فرایند اشتباه (حذف، تعمیم و تحریف) در ارتباطات پرداختیم. با پرسیدن سوالات درست از خود و دیگران و روشن ساختن حذفیات، تعمیم‌ها و تحریفات می‌توانیم از مشکلاتی که در ارتباطات به وجود می‌آید، جلوگیری کنیم و ارتباطات موثرتری را ایجاد کنیم.
کتاب نشان داد که با استفاده از NLP و تکنیک‌های آن، می‌توانیم در ارتباط با دیگران بهترین نتایج را بدست آوریم. این فنون می‌توانند در جنبه‌های مختلف زندگی مانند کسب و کار، روابط عاطفی و ارتباطات اجتماعی به ما کمک کنند. به طور کلی، این کتاب ما را به سمت تحسین و بهره‌مندی از قدرت ناخودآگاه خود هدایت می‌کند و مهارت‌هایی را به ما آموزش می‌دهد که بهبود و ارتقاء زندگی و روابطمان را فراهم می‌آورد.
User
سپاس که تا پایان این کتاب من را همراهی کردید و به سوالات من پاسخ دادید
ChatGPT
خواهش می‌کنم. من هم خوشحالم که به شما در اطلاعات و مفاهیم کتاب برنامه ریزی عصبی – کلامی (NLP) کمک کردم و سوالات شما را پاسخ دادم. اگر سوالات یا نیاز به اطلاعات بیشتری دارید، همیشه آماده‌ام که کمک کنم. امیدوارم که این دانش به شما کمک کند تا ارتباطات خود را بهبود بخشید و زندگی موفق‌تری داشته باشید. با تشکر از شما که از خدمات من استفاده کردید و اگر در آینده هر گونه سوال یا موضوع دیگری دارید، خوشحال می‌شوم که به شما کمک کنم. موفق باشید.
